چارچوب تحلیل ظرفیت کلان‌شهری در راستای دستیابی به توسعه دانش‌بنیان، مورد مطالعاتی: کلان‌شهر تهران

نویسندگان

  • برهان امجدی نیا کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه‌ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران.
  • سحر ندایی طوسی استادیار گروه برنامه‌ریزی و طراحی شهری و منطقه‌ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
چکیده مقاله:

جهان در واپسین دهه‌‌های قرن‌بیستم، ناشی از پیشرفت‌های علمی و ظهور الگوواره‌ نوین مبتنی بر فن‌آوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، وارد فرآیند گذار ساختاری شده‌است. ظهور جامعه‌ شبکه‌ای و پدیده‌ اقتصاد دانش‌بنیان، که به اهمیت اقتصادی تولید، تجاری‌سازی و استفاده از دانش مربوط می‌شود، چشم‌انداز نوینی تحت عنوان «توسعه دانش‌بنیان‌شهری» را پیش‌‌روی برنامه‌ریزی و توسعه شهری گشوده‌است. از بارزترین ویژگی این گذار می‌توان به تغییر نقش ‌شهرها و کلان‌شهرهای ‌رقابت‌پذیر در راستای ایفای نقش ‌‌دانشی در اقتصاد جهانی اشاره‌ کرد. این گرایش جدید، در کنار تحولات سال‌های ‌اخیر در سیاست‌های ‌کلان‌ ایران، کلان‌شهرهای‌ کشور و به‌ویژه تهران را نیز ناگریز از گذار به سوی اقتصاد دانش‌بنیان کرده ‌است. در این‌راستا، و از آن‌جا که تشخیص وضعیت و ظرفیت‌سنجی توان کلان‌شهرها در راستای تحقق هر هدفی نخستین و اصلی‌ترین گام در فرآیند برنامه‌ریزی به شمارمی‌رود، پژوهش حاضر بر آن ‌است تا با شناسایی و تحلیل ظرفیت توسعه‌ دانش‌بنیان کلان‌شهر‌ تهران و در نهایت ارائه مدل‌توسعه‌ ‌دانش‌بنیان، کلان‌شهر را در‌ راستای ارتقاء رقابت‌پذیری یاری ‌کند. به‌منظور ظرفیت‌سنجی توسعه‌دانش‌بنیان کلان‌شهر تهران، در مرحله ‌نخست با استفاده از تحلیل ‌قیاسی، ظرفیت توسعه‌دانش‌بنیان کلان‌شهر تهران در مقایسه با 14 کلان‌شهر دیگر کشور از نظر درون‌دادها و برون‌دادهای توسعه‌ ‌دانش‌بنیان شهری مورد ‌بررسی قرار‌ گرفته ‌است. برون‌داد این تحلیل تفاوت قابل‌توجهی را میان میزان دانش‌بنیانی ‌و سطح قابلیت‌های توسعه‌‌دانش‌بنیان ‌کلان‌شهر تهران با سایر کلان‌شهرهای‌ کشور نشان ‌می‌دهد. سپس ظرفیت ‌درونی کلان‌شهر تهران جهت دستیابی به توسعه‌ ‌دانش‌بنیان از طریق مقایسه‌ پیشنهادهای موجود در طرح راهبردی‌- ساختاری تهران با راهبردهای مورد ‌استفاده در جهان سنجیده‌ شده ‌است. در نهایت نیز به منظور تبیین چرایی توسعه‌دانش‌بنیان کلان‌شهرهای کشور از مدل تحلیل ‌مسیر استفاده ‌شده‌‌است. آزمون مدل ‌نظری پیشنهادی ‌پژوهش، که در نهایت منجر به ارائه مدل ‌تجربی توسعه‌ دانش‌بنیان کلان‌شهرهای ایران شد، مؤید اثرگذاری سه درون‌داد اصلی سرمایه ‌علمی‌-‌پژوهشی، سرمایه پشتیبان و سرمایه عمومی شهر‌ دانش بر توسعه‌ دانش‌بنیان کلان‌شهری ایران ‌است

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل تاثیرگذاری قانون پیشنهادی مدیریت شهری ایران در تحقق حکمروایی منطقه ای در محدوده حریم کلانشهرها (مورد مطالعاتی کلانشهر تهران)

مناطق پیرامونی کلانشهرها بویژه پایتخت در دهه های اخیر رشد فیزیکی شتابان و نامتوازنی را تجربه کرده‌ و در حال حاضر دچار چالشهای فروان می باشند بطوریکه در محدوده حریم کلانشهرتهران به مرز بحران رسیده است در جهت برونرفت ازوضعیت موجود به نظر می‌رسد تغییرات مبنایی ساختار مدیریتی موجود که ازمشخصات اصلی آن تفرق مدیریتی بوده به سیستم مدیریتی جدید با رویکرد حکمروایی خوب منطقه شهری و یکپارچه ضروری می باشد....

متن کامل

توسعه راهبردی محلات شهری(مورد مطالعه: منطقه ۱۱ کلانشهر تهران)

مقدمه و هدف پژوهش: شاخص‌ترین ویژگی شهرهای بزرگ ساختار پیچیده آن‌هاست. فقر شهری نیز یکی از پدیده‌های پیچیده است که طی چند دهه اخیر در مراکز شهری، مهم‌ترین معضل شهری محسوب می‌شود و به‌واسطه آثار سوء و جلوگیری از گسترش آن، شناخت دقیق پهنه‌های فقر در شهرها را طلب می‌کند.این پژوهش پس از شناسایی پهنه‌های فضایی فقر شهری در محلات عرفی منطقه 11 شهر تهران ؛زمینه را برای برنامه ریزان و مدیران شهری در تصمی...

متن کامل

تحلیل توسعه کالبدی شهرکاشمر به منظور دستیابی به توسعه پایدار

شهر پدیده­ای است که به واسطه فعالیت­های انسانی و طبیعی مدام در حال تغییر در ابعاد مختلف است.  دراین میان، تغییرات کالبدی شهر دارای اهمیت بالایی است که در دو الگوی اصلی پراکنده و  فشرده رخ میدهد. هدف این پژوهش شناخت پایداری یا ناپایداری الگوی توسعه کالبدی شهر کاشمر می­باشد. روش تحقیق مورد استفاده دراین پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و برای سنجش رشد کالبدی شهر کاشمر، مدل­های کمی ضریب آنتروپی شانون، مو...

متن کامل

تدوین چارچوب برنامه عملیاتی سرمایه‌ای شهرداری‌ها در راستای طرح‌های توسعه شهری ؛ نمونه تهران

برنامه‌های میان مدت، بخشی از چارچوب کلان برنامه ریزی و مدیریت شهرها محسوب می شوند که به عنوان ابزاری برای پیوند میان برنامه‌های بلند مدت (طرح‌های توسعه شهری و برنامه‌های راهبردی) با بودجه‌های سالانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع ارتباط هم پیوند و مستحکم برنامه‌های توسعه شهری یکی از عواملی است که موجب توفیق این برنامه‌ها در عرصه عمل می‌گردد. در ایران، مطابق باماده 15 قانون نوسازی و عمران ش...

متن کامل

دستیابی به الگوی آموزشی مؤثر در آموزش معماری، مورد مطالعاتی: مقدمات طراحی معماری دو

فرآیند یادگیری در رشته معماری و به‌خصوص برای دانشجویان تازه وارد به این رشته بسیار حائز اهمیت می‌باشد. مسأله اصلی این پژوهش دستیابی به یک الگوی آموزشی مؤثر در آموزش معماری می‌باشد و دروس مقدمات طراحی معماری به‌عنوان مورد مطالعاتی در این تحقیق در نظر گرفته شده است. با واکاوی الگوهای مختلف تدریس در حوزه علوم تربیتی و آموزش معماری، الگوهای مناسب با آموزش دروس مقدمات طراحی معماری شناسایی شده و با ا...

متن کامل

تحلیل خوداتکایی شهرهای جدید در مناطق کلانشهری. مطالعه موردی شهر جدید پردیس در منطقه کلانشهری تهران

شهر جدید، شهری است برنامه‌ریزی شده برای تمرکز زدایی جمعیتی و اقتصادی کلانشهرها که از لحاظ اشتغال و خدمات خود اتکاست. در حالی که امروز یکی از بارزترین چالش‌ها در این شهرها، وابستگی آنها به منطقه کلانشهری، در تامین شغل، امکانات و خدمات است. بررسی رویکردها و نظریه‌های مختلف پیرامون موضوع نشان می‌دهد که عدم تعادل کار-مسکن ناشی از نبود اقتصاد پایه در شهر جدید و کمبود امکانات و خدمات شهری علت اصلی ای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 29

صفحات  273- 296

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023